تفکیک گونه‌های Leptosphaeria maculans و Leptosphaeria biglobosa عوامل بیماری ساق سیاه کلزا با برخی خصوصیات هاگ‌های جنسی در برخی جدایه‌ها از استان‌های مازندران و گلستان

خصوصیات آسکوسپورهای هشت جمعیت قارچ­های عوامل بیماری ساق سیاه کلزا Leptosphaeria maculans و L. biglobosa در استان‌های مازندران و گلستان جداسازی شده از بقایای کلزا و خردل وحشی مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس طول و عرض آسکوسپورها نشان داد که اختلاف معنی داری در سطح 1% در جمعیت­های هر دو گونه وجود دارد. تغییرات طول و عرض آسکوسپورها به ترتیب 25/6 و 5/2 میکرومتر از بالاترین تغییرات دامنه طول و عرض آسکوسپورهای دیگر مطالعات انجام شده در جهان بیشتر بود. همچنین اختلاف معنی داری از نظر طول لوله تندش پس از 4، 16 و 24 ساعت از آزمایش مورد بررسی مشاهده گردید. هاگ‌های جنسی جمعیت مناطق دشت ناز ساری، کوهی خیل و فاضل آباد دارای تعداد لوله تندش بیشتر، کوتاهتر، پیچ خورده و با منشاء از سلول‌های میانی بودند در صورتیکه در جمعیت مناطق لالا، مازاروستاق و خالخیل لوله تندش بلندتر، صاف و از سلولهای طرفین منشاء گرفته بود که با در نظر گرفتن خصوصیات مربوط به ریخت شناسی لوله تندش، به ترتیب هاگ های جنسی بخشی از جمعیت های بررسی شده مکان‌های اول را تیپ‌های بیماری‌زا L. maculansو اکثر جمعیت های مناطق دوم را تیپ غیر بیماری‌زا L. biglobosaتشکیل می‌دهد. با توجه به بالا بودن درصد جوانه زنی اغلب جمعیت های قارچ عامل بیماری ساق سیاه کلزا در این بررسی، می‌توان نتیجه گرفت که بیشتر جمعیت ارزیابی شده از مناطق مختلف، متعلق به گروه غیر بیماری زا است. با توجه به خصوصیات لوله تندش جمعیت های قارچ بر روی خردل وحشی، این جمعیت‌ها غیربیماری‌زا تشخیص داده شد. رابطه‌ایی بین خصوصیات مربوطه به لوله تندش جمعیت های قارچ بر روی خردل و بیماریزا بودن آن مشاهده نشد.